De betrokken aandeelhouder?

Het Europees groenboek inzake corporate governance van financiële instellingen kan ook in Amerika op belangstelling rekenen.
Business Law Prof Blog gaat daarbij met name in op de rol van de aandeelhouders.
Het groenboek geeft een viertal redenen waarom aandeelhouders geen interesse hebben in de gang van zaken bij financiële instellingen of waarom zij zo passief zijn (paragraaf 3.5):

1. bepaalde rendabiliteitsmodellen, gebaseerd op het bezit van een portefeuille met
   verschillende effecten, hebben als gevolg dat het eigendomsbegrip dat gewoonlijk met het bezit van effecten verbonden is, hiervan wordt losgemaakt of zelfs verdwijnt;
2. de kosten die op de institutionele beleggers zouden rusten als zij zich actief zouden willen inzetten voor de governance van de financiële instelling, kunnen mede een ontradend effect veroorzaken, in het bijzonder als deze beleggers slechts over een minieme participatie  beschikken;
3. belangenconflicten (hiermee wordt bedoeld dat institutionele beleggers eerder op de korte termijn dan op de lange termijn willen beleggen);
4. het ontbreken van effectieve rechten om hun controle uit te oefenen (in bepaalde rechtsgebieden hebben aandeelhouders bijvoorbeeld geen stemrecht inzake de beloning van bestuurders), het handhaven van bepaalde belemmeringen voor het grensoverschrijdend uitoefenen van het stemrecht, de onzekerheden betreffende bepaalde juridische begrippen (bijvoorbeeld "samenwerking") en het verspreiden door de financiële instellingen van informatie die te complex en te weinig leesbaar is voor de aandeelhouders, in het bijzonder betreffende risico's, kunnen er in diverse mate toe bijdragen dat beleggers worden ontraden actief te participeren in de financiële instellingen waarin zij beleggen.

De Commissie is zich er overigens van bewust dat deze problematiek niet alleen de financiële instellingen betreft maar ook geldt voor andere beursgenoteerde ondernemingen
In een reactie hierop stelt de European  Federation for Retirement Provision (EFRP) dat pensioenfondsen (en andere aandeelhouders) voor zichzlef moeten kunnen beslissen of meer betrokkenheid van aandeelhouders de moeite waard. De federatie erkent wel dat meer betrokkenheid bevorderen een goede beleidslijn is. Ook ons eigen Eumedion is geen voorstander van te veel en gedetailleerde Europese corporate governance voorschriften. Wel toont Eumedion zich voorstander van het opstellen van een aantal ‘high level’ gedragsprincipes voor institutionele beleggers.

Business Law Prof Blog zoemt in op het eerste argument en beklemtoont dat aandeelhouders geen eigenaren zijn. Een boodschap die ook ik al verschillende malen heb gebracht. Recent nog in een artikel in de Holland Management Review over Aandeelhouderswaarde.
Joshua Feershee van het blog stelt dat hij niet goed kan inzien hoe meer betrokkenheid van aandeelhouders de financiële crisis had kunnen voorkomen. Aandeelhouders verkopen vaak hun aandelen als zij niet tevreden zijn met het beleid van de onderneming of als zij op de hoogte komen van problemen die niet meer op te lossen zijn. Als een onderneming in de problemen zit kunnen aandeelhouders stemmen wat ze willen, maar er is veelal niets meer over om zicht druk om te maken.
Feershee ziet niet in waarom meer verplichte aandeelhoudersbetrokkenheid het antwoord is, als aandeelhouders al heel lang niet meer betrokken zijn.
In mijn artikel noem ik dat het probleem van de "verdwenen aandeelhouder'.
We kunnen wel keer op keer stellen dat er trouwe aandeelhouders moeten zijn (als vermeende oplossing voor een aantal governance problemen), maar deze categorie aandeelhouder is helaas een bedreigde diersoort geworden.