Bestuurders Fortis persoonlijk aansprakelijk

Afgelopen woensdag kwam de rechtbank met een opmerkelijke uitspraak: twee oud-topmannen van bank-verzekeraar Fortis zijn persoonlijk aansprakelijk voor de schade die beleggers hebben geleden door hun verkeerde uitspraken.
Zoals in het Financieele Dagblad van 15 februari 2012 te lezen is . . zijn volgens de rechtbank topman Jean-Paul Votron en financieel directeur Gilbert Mittler aansprakelijk voor uitlatingen die zij in mei en juni van 2008 hebben gedaan. Toen stelden ze herhaaldelijk dat er geen problemen waren met de solvabiliteit, terwijl het bedrijf op 26 juni van dat jaar met een noodemissie kwam. Daardoor kelderde de koers van het aandeel.

Kern van de zaak
De kern van het verwijt dat de beleggers Fortis en de oud-topmannen maken, is dat al eerder bekend was dat de solvabiliteitspositie van Fortis verslechterd was. Fortis had daarover dan ook eerder juiste informatie moeten geven.
De rechtbank gaf de beleggers hierin gelijk. Als gevolg van een serie voor Fortis negatieve ontwikkelingen, was het op 20 mei 2008 duidelijk dat Fortis niet op schema lag met de beoogde versterking van de solvabiliteit. De rechtbank noemt die datum het omslagpunt. Fortis’ publieke uitlatingen hielden echter ook na die datum in dat de solvabiliteitspositie gezond was en de versterking volgens plan verliep. De rechtbank oordeelt dat Fortis dit onjuiste beeld had kunnen wegnemen door expliciet erop te wijzen dat niet één maatregel meer werd uitgesloten om de verzwakte solvabiliteitspositie te versterken. Dit is niet gebeurd.

Details van het vonnis
Het vonnis is zeer uitgebreid en voor juristen natuurlijk om van te smullen. Voor ons, eenvoudige leken, zal ik me beperken tot de hoofdzaken.
De eisers beschuldigen de oud-bestuurders van Fortis van een onrechtmatige daad volgens Boek 6 artikel 162 van het Burgerlijk Wetboek. Daarnaast stellen ze ook dat er in de financiële verslaggeving van Fortis een misleidende voorstelling van zaken is gegeven volgens de Wet Financieel Toezicht. Tenslotte stellen zij dat bestuurders hebben gehandeld in strijd met artikel 2:8 van het Burgerlijk Wetboek dat stelt dat de belangrijke stakeholders zich jegens elkaar naar redelijkheid en billijkheid horen te gedragen.

Uitspraak
De rechtbank oordeelt dat zowel de CEO Jean-Paul Votron als de financiële topman Gilbert Mittler aansprakelijk zijn i.v.m. onjuiste en misleiden de uitlatingen over de financiële positie van Fortis en dat daardoor onrechtmatig is gehandeld ten opzichte van de eisers.

Dat is met recht een nieuwigheid, want het komt in ons land vrijwel nooit voor dat de rechtbank directeuren en bestuurders persoonlijk aansprakelijk stelt voor verkeerde publieke uitlatingen over het reilen en zeilen van de onderneming. De voornaamste reden daarvoor is overigens dat er bijna nooit door gedupeerden een rechtszaak is begonnen in een civiele procedure.
Alle hulde voor dat groepje beleggers onder leiding van advocaat Hendrik Jan Bos.

Voor alle duidelijkheid, Nederland kent geen wettelijke plicht tot het verschaffen van juiste informatie door bestuurders. In Amerika is dat overigens wel het geval, want daar werd in 2003 in de Sarbanes Oxley wetgeving een artikel opgenomen waarin bestuurders persoonlijk verantwoordelijk worden gesteld  voor de juistheid van de cijfers.

Gevolgen?
Volgens de advocaat van Votron, de veroordeelde topman, kan het vonnis vergaande gevolgen hebben. In het Financieele Dagblad van 16 februari zegt deze:  ‘Als bestuurder van een beursfonds word je geacht alle uitlatingen van het bedrijf door je handen te laten gaan. Dat is een verantwoordelijkheid die veel groter is dan iemand redelijkerwijs kan hebben."
Dat laatste lijkt me een nogal overdreven uitlating, want hij vergeet gemakshalve dat Votron en zijn financiële man gewoon een paar keer in het openbaar doelbewust hebben staan jokken. Dat is iets anders dan alle uitlatingen door je handen laten gaan. Daarnaast hebben bestuurders wel degelijk de taak na te gaan of alle gedane uitingen, zeker die over de financiën wel correct zijn.

Pikant
Het is en blijft toch een merkwaardig patroon dat veel bekroonde topbestuurders later diep vallen. Zo werd Votron is 2007 gekroond tot beste zakenman van Europa wat hem de uitspraak ontlokte dat leiderschap niet te leren valt.
Achteraf gezien een profetische uitspraak.

Laten we ten slotte ook niet vergeten dat Votron nog een hoofdprijs heeft gewonnen en wel dat hij de eerste plaats had gewonnen op de lijst van beloningsschandalen van de Vereniging van Effectenbezitters in 2008. Votron ontving een bonus van 2,5 miljoen euro, terwijl de aandeelhouders de afgelopen jaren maar liefst 15 miljard euro in rook zagen opgaan als gevolg van de ingezakte beurskoersen.