VEB begint zaak tegen bestuur, commissarissen en accountant Landis

De Vereniging van |Effectenbezitters (VEB) en de Stichting VEB Actie Landis starten op korte termijn een aansprakelijkheidsprocedure tegen de voormalige bestuurders, commissarissen en de accountant van het in 2002 gefailleerde ict-bedrijf Landis.
Deze actie is een logisch gevolg op een eerdere uitspraak van de Ondernemingskamer op 15 december 2011. Daarin stelde de Ondernemingskamer in stevige termen wanbeleid vast door bestuur en commissarissen.  Het bestuur heeft de risico's van het eigen beleid niet onder ogen gezien. Het heeft de eigen situatie bewust en op wezenlijke onderdelen gunstiger voorgesteld dan gerechtvaardigd.

Eerder al kwam deze zaak aan de orde bij een in opdracht van de Ondernemingskamer opgesteld onderzoek naar wanbeleid in 2009, dat werd opgesteld door onderzoekers Leendert van den Blink en Lou Traas.

Zowel het vonnis als het onderzoeksrapport zijn boeiende stof voor diegenen die nieuwsgierig zijn naar wat er zoals fout ging bij Landis. Ik geef u een kleine bloemlezing:

• financiering van een acquisities waarbij de onderneming rechtstreeks op het vastlopen van de financiering afstevende, mede omdat geen regelmatige toetsingen werden uitgevoerd;
• een onduidelijk overnamebeleid zonder goede toetsing of een overname daadwerkelijk in de strategie paste, alsmede geen financiële toetsing van de consequenties van de overname;
• creatief boekhouden in de externe verslaggeving waardoor een sterk vertekend beeld van de werkelijke prestaties is voorgespiegeld;
• een administratie die de operationele activiteiten niet meer aankon;
• geen geformaliseerd proces van langetermijnplanning en budgetcyclus;
• een raad van commissarissen met onvoldoende expertise o.g.v. bedrijfseconomie en financiën;
• een raad van commissarissen die het volledig heeft ontbroken aan de vereiste "commissaris-discipline' met als gevolg een functioneren dat als volstrekt onder de maat kan worden getypeerd.

In het rapport concludeerden de onderzoekers dat Landis zich medio 2000 met een megalomaan groeiscenario voor ogen heeft gedragen als "een man die kaartjes verkoopt voor een theatervoorstelling waarvan hij geen idee heeft of die ooit zal plaatshebben".
De financiering van de overnames liep uiteindelijk geheel vast. Het was volgens de onderzoekers niet de vraag of het mis zou gaan bij Landis, maar alleen wanneer.

In Maart 2010 werd de externe accountant Smits van Ernst & Young  in een uitspraak van de Raad van Tucht veroordeeld.Conclusie: hij heeft ten onrechte een goedkeurende verklaring afgegeven over de jaarrekeningen van 1999 en 2000. Zowel winst als eigen vermogen werden daarin door Landis te mooi voorgesteld. De raad van Tucht verwoord het mooi als volgt:
"Aannemelijk is geworden dat de door de directie van Landis in de jaarrekeningen verwerkte afwijkingen hebben bijgedragen aan een rooskleurig beeld van de financiële positie van de groep. Door de afwijkingen te accepteren heeft verweerder eraan bijgedragen dat dit kon gebeuren."

De betrokken accountant werd daarom voor een halfjaar geschorst. Wat mij betreft, een veel te lichte straf, want als je zo je werk doet deug je niet als accountant en moet je gewoon stoppen.

Al met al zien aandeelhouders en crediteuren zo'n 600 miljoen gulden in rook opgaan. ICT-fonds Landis was begin deze eeuw de lieveling van beleggers aan de Amsterdamse effectenbeurs. Wat de aandeelhouders toen niet wisten is dat de snelle groei mede mogelijk werd gemaakt mismanagement en opgedirkte jaarcijfers.

Kortom, een bijna klassiek geval van falende bestuurders en commissarissen en een accountant die zijn werk niet goed deed.
Waar hebben we dat eerder gezien?