Bestuurdersbeloning en de accountant

Onlangs vroeg een zakenrelatie mij wat ik nu dacht van de verplichting voor accountants om de bestuurdersbeloning in hun verklaring op te nemen als deze ontbreekt in de toelichting bij de jaarrekening.
Hij maakt zich er nogal boos over dat de beroepsorganisatie van accountants nieuwe beroepsregels had uitgevaardigd die de accountants daartoe verplichtten.
Ik wist eerlijk gezegd op dat moment niet goed wat er van te denken, want ik kende deze regel niet.
Bij ander onderzoek bleek het te gaan om Praktijkhandreiking 1115 van 24 januari 2011. Hierin wordt door de beroepsorganisatie NBA gesteld dat de accountant bij het constateren van materiële tekortkomingen in de toelichting op de jaarrekening, deze informatie in zijn eigen controleverklaring dient op te nemen.
Als voorbeeld wordt genoemd een situatie waarin de klant ten onrechte de toelichting op de bezoldiging van bestuurders uit BW 2:383 achterwege heeft gelaten.

Deze wettelijke verplichting bestaat overigens al sinds 2002 en is een gevolg van de parlementaire verontwaardiging over het grote graaien van bestuurders bij beursgenoteerde ondernemingen. Onder de aanname dat transparantie en openheid over beloningen hieraan een einde zou maken is deze wet tot stand gekomen.
Ondertussen weten we wel beter, de grotere transparantie heeft er alleen maar toe geleid dat bestuurders nu precies weten wat hun collega's verdienen en daarom een soortgelijke (hoge) beloning vragen aan hun commissarissen. Gevolg: de beloningen zijn alleen maar meer gestegen.

Los hiervan is het toch de vraag waarom de organisatie van accountants, het NBA, nu heeft besloten dat zijn leden moeten optreden tegen ontbrekende informatie in de jaarrekening.
Het druist namelijk in tegen de verantwoordelijkheidsstructuur zoals die ten aanzien van de jaarrekening in de wet is vast gelegd. Die zegt dat de ondernemingsleiding verantwoordelijk is voor het opstellen van de jaarrekening en de accountant voor de controle daarvan.

Dat betoogt ook collega van der Zanden in een artikel in een artikel in het Financieele Dagblad. Nergens staat dat de accountant in de wetgeving dat de accountant bij ontbrekende informatie deze moet aanvullen in zijn verklaring.
Hij zegt . . . "De NBA beroept zich erop dat de in een verordening opgenomen controlestandaarden de accountant verplichten bij een afwijking van materieel belang in het uiterste geval zelf die informatie te verstrekken." Vervolgens bestrijdt hij deze redenering door uit te leggen dat het systeem van de wet volstrekt helder is: de verantwoordingsplichtige legt verantwoording af. De accountant controleert of deze aan de vereisten voldoet.

Ook is het in dit kader opmerkelijk dat het NBA als voorbeeld het achterwege laten van de bestuurdersbeloning neemt. Dat is een nogal gevoelig onderwerp, niet alleen voor beursgenoteerde ondernemingen. Je kunt zelfs stellen dat dit zeker in het MKB, met veel directeur-grootaandeelhouders, erg dicht tegen schending van de privacy komt. Zo is immers makkelijk vast te stellen door buitenstaanders wat een DGA nu precies verdient. De hele procedure is nog erger dan die van de Quote-500, want de accountant is gehouden om de juiste bedragen te vermelden als de onderneming dat niet doet in het jaarverslag. Let wel, niet bij wet, maar door een regel van de beroepsorganisatie zelf.

Welk belang is daarbij gediend, vraag ik me af?
Had mijn beroepsorganisatie niet beter kunnen zeggen, dit is een onzinnige maatregel en daar gaan we niet in mee?
Hadden we niet gewoon kunnen bedenken dat een accountant niet in overheidsdienst is?
Waarom moet een accountant ontbrekende informatie in de jaarrekening zelf gaan geven?
Grotere onzin heb ik inderdaad nog niet eerder gehoord.

Als je klant het niet wil geven en het is belangrijke informatie, dan stop je ermee als accountant. Simpelweg geen goedkeurende verklaring afgeven, dan voorkom je ook dat onjuiste of onvolledige informatie alsnog wordt verstrekt.

Van der Zanden heeft het over een hellend vlak in zijn artikel. Ik begrijp wat hij bedoelt, maar wil dat nog wel even aanscherpen. Als we deze weg opgaan dan komt onherroepelijk de vraag: accountant, als je het allemaal zo goed weet, waarom stel jij dan niet de jaarrekening op?