De Socialistische Partij tegen zelfverrijking topmanagement

In juli 2013 presenteerde de SP zes concrete voorstellen om een einde te maken aan de steeds grotere verschillen in inkomen tussen de werkvloer en het topmanagement van grote ondernemingen.
Tweede Kamerlid Sadet Karabulut presenteerde het "rapport" met als suggestieve titel "Stop zelfverrijking aan de Top.'
Ik zet overigens "Rapport" bewust tussen aanhalingstekens want het hele verhaal beslaat niet meer dan 4 pagina's, inclusief voor- en achterblad.

De analyse
Volgens haar analyse zijn de inkomensverschillen blijven toenemen. Citerend uit een onderzoek van de Volkskrant stegen de salarissen van bestuurders van grote ondernemingen in 2012 met in totaal 7,5% terwijl de gewone cao-lonen een kleine loonstijging van 1.8% ontvingen. Ook wijst ze op de torenhoge riante salarissen van topbestuurders terwijl de mensen op de werkvloer alleen maar hebben ingeleverd.
Voor een juist perspectief, de cijfers liggen toch net iets anders.  Na drie jaar van daling, zijn de inkomens bij de 134 grote bedrijven in 2012 weer gestegen, met 6% naar een gemiddelde van 512.000 euro.
Volgens het onderzoek van de Volkskrant is de "baas-koelieratio" in 2012 gemiddeld 19 keer zoveel als de doorsneewerknemer, tegen vorig jaar 18 keer.

De SP vindt het onacceptabel dat deze bestuurders zichzelf exorbitante beloningen geven, die in geen verhouding staan tot de inkomens van de werknemers.
Mijn kritiek op deze bewering is dat de bestuurders zichzelf geen beloning geven, dat voorstel doen doen commissarissen en de aandeelhouders moeten dat op de aandeelhoudersvergadering goedkeuren.
Of deze beloning in geen verhouding staat tot die van de werknemers is een maatschappelijke en sociale vraag. In verhouding tot andere landen scoren wij niet echt hoog met een ratio van 19.
De SP vindt dat blijkbaar te veel en dat is een duidelijke politieke stellingname waar ik vanuit mijn vakgebied niet zoveel mee kan.

Voorgestelde maatregelen
Wel kan ik een oordeel geven over de voorgestelde maatregelen en de argumentatie daarvan.

1. Afschaffen van de variabele beloning. Deze gaan volgens de SP ten koste van het resultaat op korte termijn en ontmoedigen investeringen in duurzaamheid en stabiliteit op lange termijn. Een bewering die feitelijk nergens op slaat omdat in de code Tabaksblat staat dat het variabele deel passend moet zijn t.o.v. het vaste deel en bovendien gekoppeld moet zijn aan doelen die overwegend een lange termijn karakter hebben (zie II.2 van de code). Bovendien is er al een verschuiving waarneembaar van vast naar variabel salaris. Dat verklaart overigens ook voor een deel waarom de vaste salarissen aan het stijgen zijn.
2. Breng alle lonen onder in de CAO, geen geheime beloningen, de werknemers hebben het recht te weten wat er gebeurt met het geld dat zij verdienen. Ook dit is vreemd want de beloning van bestuurders staat uitgebreid vermeld in het jaarverslag en is helemaal niet geheim. Bovendien heeft de politiek nu juist een bepaling aangenomen in de Wet Bestuur en Toezicht die inhoudt dat bestuurders niet langer meer een arbeidsverhouding hebben met de onderneming. Ze zijn nadrukkelijk geen werknemers meer en kunnen dan ook helemaal niet in een CAO vallen. Tenzij de SP dat weer wil terugdraaien en dat is vreemd want deze partij heeft ingestemd met deze nieuwe wettelijke bepaling.
3. Ondernemingsraad krijgt instemmingsrecht over de beloning van de top. Tot nu toe heeft de OR alleen een recht tot kennisneming. Ook dat geeft in weerspraak van punt 2 alle informatie aan de werknemers over de beloning van bestuurders. Daarbij is het de vraag of werknemers nu een beslissende stem moeten hebben over de beloning van bestuurders. Tot nu toe is dat voorbehouden aan de aandeelhouders als verschaffers van risicodragend vermogen.
4. Crisistax wordt permanent. Bedrijven die hun bestuurders meer dan 150.00 betalen moeten daar tijdelijk 16% extra belasting over betalen. De SP wil deze maatregel permanent maken, omdat dit het voor bedrijven minder aantrekkelijk maakt om hoge beloningen te geven. Een mooi voorbeeld van een onbetrouwbare overheid denk ik dan. De crisistax was bedoeld als een eenmalige heffing om ook de topinkomens wat meer te laten bijdragen aan de moeilijke situatie van het rijk. Dat laatste klopt overigens niet want het zijn de ondernemingen die deze belasting betalen en niet de bestuurders. Om deze belasting permanent te maken met als doel bedrijven te dwingen minder hoge beloningen uit te keren lijkt mij het paard achter de wagen spannen. Als je iets wilt, doe dat dan door de bestuurders zelf aan te pakken via de inkomstenbelasting.
5. Verlagen salarissen in de (semi-)publieke sector. Dat is weliswaar in gang gezet maar de SP wil dat sneller, desnoods door lopende contracten te herzien. Lijkt mij onzin, want dat kan wettelijk helemaal niet. Vervolgens wil de SP ook dat geen enkel bestuurder in deze sector meer verdient dan een ministersalaris, i.p.v. de huidige grens van 130% van dat salaris. Het waarom wordt niet uitgelegd, evenmin wordt ingegaan op de mogelijke negatieve effecten die deze maatregel kan hebben op het aantrekken van capabele bestuurders. In vergelijking met de private sector komen deze bestuurders er wel heel bekaaid van af.
6. Afschaffen 30% regeling voor buitenlandse bestuurders vanaf 70.000 euro. Dankzij deze regeling ontvangen buitenlandse werknemers 30% van hun bruto-inkomen belastingvrij. De SP wil hier een grens aan stellen. Ook weer zonder argumentatie en aandacht voor de negatieve effecten als buitenlandse werknemers daardoor ons land gaan mijden.

Conclusie

Als de SP een debat wil over de beloning van de top dan is dit niet manier.
In essentie is de beloning van bestuurders een probleem van de private sector, waarvan de gevolgen terechtkomen bij de ondernemingen zelf, bij de aandeelhouders en soms bij de werknemers zoals de boekhoudschandalen en de financiële crisis ons geleerd hebben.
Specifieke wetgeving kan gerechtvaardigd zijn in het publieke belang zoals bij financiële instellingen die overeind zijn gehouden met geld van de belastingbetaler. Daarnaast zie ik weinig heil in specifiek ingrijpen van de politiek als het gaat om bestuurdersbeloningen van grote ondernemingen.
Bovendien kun je je afvragen waarom alleen het topmanagement van dit soort ondernemingen wordt aangepakt. Voor hetzelfde geld kan men zich druk maken over de (te) hoge salarissen (in verhouding tot de gewone werknemer) van medische topspecialisten, advocaten, discjockeys, tv-presentatoren, voetballers en artiesten, om maar een paar beroepsgroepen te noemen.
Met selectieve verontwaardiging over een paar vermeende excessen bij alleen bestuurders van ondernemingen zoals bij de baas van Ziggo doen we het debat over inkomensverdeling geen goed.

Tenslotte had ik van een afgestudeerd bestuurskundige toch wel een beter onderbouwd rapport verwacht dan deze flodder van twee kantjes. Met een dergelijke scriptie hoeft bij mij geen enkele student aan te komen.