zondag 29 maart 2015

Vonnis agenderingsrecht bij Fugro

In het afgelopen vrijdag gepubliceerde vonnis van de Haagse kortgedingrechter staat te lezen dat Boskalis niet kan eisen dat Fugro een beschermingswal ter stemming voorlegt aan de algemene vergadering van aandeelhouders (AVA).
Hiermee komt Boskalis op het terrein van de strategie van de onderneming en die is voorbehouden aan het bestuur.
Een uitspraak die Boskalis naar mijn mening had mogen verwachten omdat het recht van agendering nu eenmaal door de wetgever bewust beperkt is gehouden.

Het recht van agendering
De rechtbank stelt in het vonnis (2.4) dat . . . "Volgens artikel 2:114a, lid 7 en lid 8, van het Burgerlijk Wetboek (BW) en artikel 28, lid 7 en lid 8, van de statuten van Fugro heeft een aandeelhouder met een belang van meer dan drie procent het recht een verzoek tot agendering in te dienen op de Algemene Vergadering in de vorm van een met redenen omkleed verzoek of een voorstel tot een besluit."

Alhoewel ik geen jurist ben is dit een vreemde constatering, omdat met ingang van 1 juli 2013 dit artikel gewijzigd is en de tekst luidt:
  • 1. Een onderwerp, waarvan de behandeling schriftelijk is verzocht door een of meer houders van aandelen die alleen of gezamenlijk tenminste drie honderdste gedeelte van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigen, wordt opgenomen in de oproeping of op dezelfde wijze aangekondigd indien de vennootschap het met redenen omklede verzoek of een voorstel voor een besluit niet later dan op de zestigste dag voor die van de vergadering heeft ontvangen. In de statuten kan het vereiste gedeelte van het kapitaal lager worden gesteld en de termijn voor indiening van het verzoek worden verkort.
  • 2. Voor de toepassing van dit artikel worden met de houders van aandelen gelijkgesteld de houders van de certificaten van aandelen die met medewerking van de vennootschap zijn uitgegeven.
  • 3. Tenzij de statuten anders bepalen, wordt aan de eis van schriftelijkheid van het verzoek als bedoeld in lid 1 voldaan indien dit verzoek elektronisch is vastgelegd.


Mogelijk heeft de rechter een verouderde uitgave gebruikt en dat is een uiterst curieuze fout, maar een feit blijft wel dat dit artikel ook in de huidige versie spreekt van zowel een onderwerp, waarvan de behandeling schriftelijk is verzocht” door de aandeelhouder, als van een “voorstel voor een besluit” dat deze aandeelhouder kan doen en door het bestuur op de agenda geplaatst (en in stemming gebracht) dient te worden.

Achtergrond van het recht tot agendering
In 2004 was de voornaamste reden voor de wetgever voor de invoering van het agenderingsrecht het verbeteren van de AVA als forum voor informatie-uitwisseling.
In de parlementaire behandeling van het voorgestelde artikel is de vraag aan de orde gekomen hoever dat agenderingsrecht nu daadwerkelijk reikt.
Vanuit de regering is toen duidelijk gemaakt dat het bestuur geen gevolg hoeft te geven aan een verzoek een voorstel in stemming te brengen als dat ertoe zou leiden dat aandeelhouders zich geven op het gebied dat in de vennootschappelijke organisatie is voorbehouden aan het bestuur (waartoe in het bijzonder de strategie).
Anders geformuleerd: er kan weliswaar over worden beraadslaagd maar wanneer de AVA geen bevoegdheid bezit er over te besluiten zal de voorzitter van de vergadering dat onderwerp niet ter stemming hoeven te brengen.
Ik verwijs hiervoor ook naar de uitspraak van de Hoge Raad (HR 9 juli 2010, NJ 2010/544) in het bekende ASMI arrest waarin helder wordt gesteld de strategie van de vennootschap een aangelegenheid is van het bestuur en het aan het bestuur is om te beoordelen of, en in hoeverre, het wenselijk is daarover in overleg te treden met de externe aandeelhouders.

Ook is het belangrijk dat het punt voldoende is gemotiveerd.
Een motivering maakt een duidelijke agenda mogelijk die voldoende informatie verschaft aan de aandeelhouders. 
Zie hierover de verklaring van de minister in Kamerstukken II, 2008/2008, nummer 31746, 7, pagina 10 en 12.
Ook kan het bestuur weigeren een onderwerp op de agenda te zetten als een zwaarwegend belang van de vennootschap zich daartegen verzet (art. 2:107 lid 2 BW).
Daarnaast kan een rechthebbende geen misbruik maken van zijn rechten als dat in strijd is met het beginsel van redelijkheid en billijkheid volgens artikel 2:8 BW.

Het vonnis
Boskalis mag op grond van het voorgaande wel degelijk vragen dat de beschermingsconstructie, een onderdeel van de bestuurlijke strategie, onderwerp van gesprek vormt op de AVA.
Het bestuur hoeft echter geen gehoor te geven aan het verzoek om hierover te stemmen.
Daarmee wordt het terrein betreden dat voorbehouden is aan het bestuur en daarover gaan de aandeelhouders niet.
Anders geformuleerd, de aandeelhouders kunnen het bestuur geen opdrachten geven over zaken die expliciet zijn voorbehouden aan het bestuur.
Wat mij betreft een terechte conclusie, aandeelhouders horen niet op de stoel van het bestuur te gaan zitten en zich vergaand te bemoeien met de dagelijkse gang van zaken in de vorm van instructies.

Tenslotte nog dit.
Gezien de wettekst en de toelichting tijdens de parlementaire behandeling, mede gezien ook de jurisprudentie, is het voor mij verbazingwekkend dat Boskalis besloten heeft hierover een rechtszaak te beginnen. Het verlies stond eigenlijk al bij voorbaat vast.
Wel was het hele spektakel weer goed voor een paar mooie citaten: "duistere Antilliaanse constructie" en een constructie "uit de tijd van de Slag bij Nieuwpoort.'
Voor wie meer wil weten over beschermingsconstructies, ik verwijs  u met plezier naar een publicatie van Nyenrode hierover, van de hand van Visser en Stegeman.
De komende AVA zal er ongetwijfeld nog verder worden gesproken over deze zaak.
Het Financieele Dagblad meldt:
 "Volgens een woordvoerder van Fugro komt de beschermingswal — zoals eerder al de bedoeling was — als bespreekpunt aan de orde bij punt 3 van de agenda: het verslag van de raad van bestuur. Bij het onderdeel ‘recente ontwikkelingen’ zal het bestuur onder meer ingaan op de discussie rond de gewraakte beschermingswallen. ‘Aandeelhouders en houders van certificaten worden uitgenodigd om hierover te discussiĆ«ren.’"
Wordt vervolgd.

Naschrift:
Collega Bas Steins Bisschop heeft een column geschreven als antwoord op dit weblog op de website van het Nyenrode Corporate Governance Instituut. Van harte aanbevolen (link)!!

In een later weblog kom ik tot de conclusie dat ik het niet bij het rechte eind heb.
Voor een uitgebreide analyse zie deze link.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten