Dat zou blijken uit een reconstructie van het dagblad van de schikking die ING afgelopen september trof met het Openbaar Ministerie. De bank kocht voor een bedrag van 775 miljoen euro strafvervolging af voor het structureel overtreden van de regels tegen het faciliteren van corruptie, witwassen en terroismefinanciering in Nederland.
Ik heb in een eerder weblog al uitgebreid geschreven over deze zaak onder de veelzeggende kop "ING: Trotse hoofdsponsor van een witwasfabriek."
Wanneer hertoetsing
In dit weblog gaf ik al aan dat de DNB (maar ook de Autoriteit Financiële Markten) de mogelijkheid heeft om bestuurders en commissarissen te hertoetsen of zij geschikt zijn voor hun functie en of hun betrouwbaarheid buiten twijfel staat. Ik schreef:
"In uitzonderlijke omstandigheden kan DNB tussentijds – als een bestuurder of commissaris in functie is – besluiten om een toetsing te beginnen. Dit kan betrekking hebben op geschiktheid, betrouwbaarheid of een combinatie van beiden. Een dergelijke hertoetsing vindt alleen plaats wanneer feiten of omstandigheden naar voren komen die een aanleiding vormen om de eerdere toetsing opnieuw te bezien. Hertoetsing kan plaatsvinden bij "redelijke aanleiding", waaronder "zorgen over compliance"
Een mega-claim van het OM met erkenning van ernstige tekortkomingen lijkt mij een redelijke aanleiding. Gezien de commotie rondom de witwaspraktijken bij ING kan ik me heel wel voorstellen dat de DNB en ook AFM besluiten om een aantal bestuurders en commissarissen te gaan hertoetsen. De geschiedenis leert dat het dreigen van een onderzoek vaak voldoende is voor betrokkenen om vrijwillig te vertrekken. Willen ze dat niet dan lopen ze het risico dat een ongunstige toets hen dwingt te vertrekken. Of hertoetsing ook daadwerkelijk gaat gebeuren moeten we afwachten."
Intern onderzoek
Het FD stelt volgens ingewijden dat de DNB de conclusies volgt van een onderzoek van advocatenkantoor Stibbe. Dit "management assessment", in opdracht van de raad van commissarissen had als opvallende conclusie dat "niemand binnen de bank actief of verwijtbaar beleid heeft gevoerd dat leidde tot tekortschietende controles."
Verder zegt het FD:
"Volgens bronnen toonde DNB-toezichtdirecteur Frank Elderson zich tevreden over het Stibbe-onderzoek en de belofte van topman Ralph Hamers om naleving van wet- en regelgeving voortaan onderdeel van de strategie van zijn bank te laten zijn. ‘We moeten verder met elkaar’, zou hij de ING-top bovendien hebben laten weten."Het rapport van Stibbe is niet openbaar en dat maakt het moeilijk er een oordeel over te geven. Overigens, waarom het niet openbaar is gemaakt is wat mij betreft een omissie. Men had op z'n minst delen ervan kunnen publiceren zodat het maatschappelijk verkeer (inclusief de klanten) zich een oordeel had kunnen vormen over wat er nu speelde binnen de bank.
Veel van de reacties op de artikelen van het FD stellen dat het nu wat te veel "slager keur je eigen vlees" omdat Stibbe in opdracht van ING heeft gehandeld.
Dat laatste betwijfel ik.
De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het bestuur, namens de aandeelhouders.
De raad is gehouden toezicht te houden op het bestuur, als onafhankelijk orgaan.
Als de raad besluit om een onderzoek in te stellen door een gerenommeerd advocatenkantoor is dat niet "slager keur je eigen vlees."
In tegendeel, de Raad vraagt een onafhankelijk advies over het handelen van het bestuur.
Op basis daarvan kan de Raad beoordelen of het bestuur goed heeft gehandeld.
De inhoud van dat advies kennen we niet. Ook de conclusie van Stibbe is zonder nadere uitleg moeilijk te begrijpen. Hoe kan het nu dat niemand binnen de bank z'n wettelijke plicht niet heeft nageleefd. Dat is iets totaal ander dan zeggen dat er geen actief of verwijtbaar beleid is gevoerd.
Het is jammer dat het advies niet openbaar is gemaakt. Bij veel Amerikaanse ondernemingen zijn de resultaten van dit soort onderzoeken volkomen openbaar.
Waar het nu op neer komt is dat de bank volkomen heeft gefaald in het uitvoeren van een wettelijke verplichting. Zonder ook maar enige uitleg.
Nu hoor ik ook wel sommige criticasters zeggen dat je een bank niet moet opzadelen met een opsporingsplicht en dat de overheid dat hoort te doen.
Dat kan wel zijn, maar er is nu eenmaal een wettelijke plicht en los daarvan heeft de bank ook een morele verplichting dit soort amorele transacties op te sporen en tegen te gaan.
Zoals het fameuze Houston rapport aangaf was er veel mis bij de ING. Ik citeer:
- Onvoldoende aandacht & prioriteit. Er ontbrak, ook bij het betrokken senior management, voldoende bewustzijn van het belang van een gedegen uitvoering van dit beleid.
- ‘Business boven compliance’. Uit het onderzoek Houston is gebleken dat bij bepaalde (investerings)beslissingen de commerciële doelstellingen prevaleerden boven de naleving van de Wwft.
- Geen duurzame oplossingen. Er is echter onvoldoende wil en slagkracht getoond in de organisatie om de problemen duurzaam op te lossen.
- Disfunctioneren interne controles en verzuiling. Een belangrijke oorzaak van het ontstaan en blijven bestaan van de tekortkomingen was het disfunctioneren van de interne controles binnen ING NL op het gebied van compliance riskmanagement.
- Ontbreken van een escalatiecultuur. Gedurende het onderzoek is inzichtelijk geworden dat het binnen ING NL wat FEC CDD betreft heeft ontbroken aan een cultuur waarin problemen naar boven in de organisatie werden geëscaleerd.
Het OM zegt:
Intern heeft de NG in ieder geval 12 medewerkers gestraft, variërend van het intrekken van de bonus tot ontheffing uit de functie. Bestuurder Timmermans stapte op onder druk van het Ministerie van Financiën.
Verder zijn er geen personele sancties bekend.
Waarom geen hertoetsing?
Het ultieme strafmiddel voor bestuurders en commissarissen is een hertoetsing door DNB en AFM. Als je de toets niet goed doorloopt is het einde oefening. Veelal is alleen al het dreigen met een hertoetsing voldoende om iemand te bewegen vrijwillig af te treden.
Hertoetsing is dan ook een zwaar beladen instrument, zoals ook de zaak van Delta Lloyd tegen de DNB in 2015 aangaf.
Het is echter ook een effectief instrument. Je kunt er (achter de schermen) bestuurders en commissarissen mee wegsturen als deze niet langer meer geschikt of betrouwbaar zijn.
Het lijkt mij dat alle bestuurders die in het jaarverslag hun handtekening hebben gezet onder de verklaring dat ze de Wet op het Financieel Toezicht hebben nageleefd in aanmerking komen voor hertoetsing.
Als je ergens voor tekent ben je verantwoordelijk en het is duidelijk dat er helemaal niet is nageleefd.
Alle reden voor een hertoetsing.
Het feit dat het FD rapporteert dat de DNB daarvan afziet is wonderlijk.
Allereerst is er geen enkele reden om het niet te doen, integendeel het zou de indruk wekken dat als je maar groot genoeg bent er geen repercussies volgen.
Ten tweede zijn er bestuurders en commissarissen om minder weggetoetst. Zie mijn eerder genoemde weblogs daarover.
Ten derde ben ik er nog niet zeker van of die hertoetsing inderdaad niet gaat plaatsvinden.
Het FD meldt dit dan wel op basis van bronnen, maar dit soort toetsingen vinden altijd volledig buiten het zicht van het publiek plaats. Zowel DNB als AFM zullen daar ook nooit publiekelijk melding over doen.
Ik ken de journalisten van het FD als zeer betrouwbaar, dus mogelijk ziet men inderdaad af van hertoetsing.
Laat ik wel stellen dat het instrument van de hertoetsing een strikt vertrouwelijke zaak is. Er wordt bijna nooit iets over bekend gemaakt. Dat is ook logisch. Enerzijds om betrokkenen te beschermen. Anderzijds om te voorkomen dat de klanten van financiële instellingen. onnodig in paniek raken om problemen in de de leiding.
Bestuurders of commissarissen die de hertoetsing niet doorstaan treden hetzij direct of na het aflopen van hun benoemingstermijn af. zonder daarvoor de reden op te geven.
Het instrument van de toetsing, cq. hertoetsing werkt uitermate discreet.
Voor de goede orde, men kan er tegen in beroep gaan bij de rechter.maar dat gebeurt zelden.
De rechtszaak van Delta Lloyd is dat opzicht een unicum.
Conclusie
Het politieke rumoer erover is weinig zeggend. Evenals de roep om hertoetsing, ook in de politiek. Men kan wel stellen dat de maatschappelijke commotie tot niets anders kan leiden dan tot hertoetsing.
Maar dat zou welhaast impliceren dat de maatschappij verwacht dat hertoetsing onherroepelijk leidt tot het aftreden van de heer Hamers en zijn medebestuurders.
Dat lijkt mij een brug te ver.
Het OM heeft onderzoek gedaan en de zaak is geschikt met een gigantische boete.
De Raad van Commissarissen heeft onderzoek laten doen naar het bestuur en op basis daarvan geconcludeerd het het bestuur geen verwijt valt te maken.
De DNB heeft blijkbaar met de resultaten van dat onderzoek ingestemd, maar zeker weten we dat niet.
Het zou mij eigenlijk niet verbazen als sommige bestuurders en ook commissarissen na afloop van hun benoemingstermijn stilletjes verdwijnen.
De reden waarom zullen we nooit kennen.
Dat is het geheim van DNB en de AFM.
Ik ben benieuwd.
"Uit het onderzoek is gebleken dat, in de periode 2010 tot en met 2016, diverse individuele (voormalig) medewerkers en leidinggevenden bij ING NL steken hebben laten vallen. Het OM is echter van oordeel dat het onderzoek onvoldoende bewijs heeft opgeleverd om individuele strafrechtelijke verwijten te maken naar deze personen. Het OM rekent de strafbare feiten dan ook toe aan de organisatie als geheel."Vervolging voor strafbare feiten is blijkbaar een brug te ver.
Intern heeft de NG in ieder geval 12 medewerkers gestraft, variërend van het intrekken van de bonus tot ontheffing uit de functie. Bestuurder Timmermans stapte op onder druk van het Ministerie van Financiën.
Verder zijn er geen personele sancties bekend.
Waarom geen hertoetsing?
Het ultieme strafmiddel voor bestuurders en commissarissen is een hertoetsing door DNB en AFM. Als je de toets niet goed doorloopt is het einde oefening. Veelal is alleen al het dreigen met een hertoetsing voldoende om iemand te bewegen vrijwillig af te treden.
Hertoetsing is dan ook een zwaar beladen instrument, zoals ook de zaak van Delta Lloyd tegen de DNB in 2015 aangaf.
Het is echter ook een effectief instrument. Je kunt er (achter de schermen) bestuurders en commissarissen mee wegsturen als deze niet langer meer geschikt of betrouwbaar zijn.
Het lijkt mij dat alle bestuurders die in het jaarverslag hun handtekening hebben gezet onder de verklaring dat ze de Wet op het Financieel Toezicht hebben nageleefd in aanmerking komen voor hertoetsing.
Als je ergens voor tekent ben je verantwoordelijk en het is duidelijk dat er helemaal niet is nageleefd.
Alle reden voor een hertoetsing.
Het feit dat het FD rapporteert dat de DNB daarvan afziet is wonderlijk.
Allereerst is er geen enkele reden om het niet te doen, integendeel het zou de indruk wekken dat als je maar groot genoeg bent er geen repercussies volgen.
Ten tweede zijn er bestuurders en commissarissen om minder weggetoetst. Zie mijn eerder genoemde weblogs daarover.
Ten derde ben ik er nog niet zeker van of die hertoetsing inderdaad niet gaat plaatsvinden.
Het FD meldt dit dan wel op basis van bronnen, maar dit soort toetsingen vinden altijd volledig buiten het zicht van het publiek plaats. Zowel DNB als AFM zullen daar ook nooit publiekelijk melding over doen.
Ik ken de journalisten van het FD als zeer betrouwbaar, dus mogelijk ziet men inderdaad af van hertoetsing.
Laat ik wel stellen dat het instrument van de hertoetsing een strikt vertrouwelijke zaak is. Er wordt bijna nooit iets over bekend gemaakt. Dat is ook logisch. Enerzijds om betrokkenen te beschermen. Anderzijds om te voorkomen dat de klanten van financiële instellingen. onnodig in paniek raken om problemen in de de leiding.
Bestuurders of commissarissen die de hertoetsing niet doorstaan treden hetzij direct of na het aflopen van hun benoemingstermijn af. zonder daarvoor de reden op te geven.
Het instrument van de toetsing, cq. hertoetsing werkt uitermate discreet.
Voor de goede orde, men kan er tegen in beroep gaan bij de rechter.maar dat gebeurt zelden.
De rechtszaak van Delta Lloyd is dat opzicht een unicum.
Conclusie
Het politieke rumoer erover is weinig zeggend. Evenals de roep om hertoetsing, ook in de politiek. Men kan wel stellen dat de maatschappelijke commotie tot niets anders kan leiden dan tot hertoetsing.
Maar dat zou welhaast impliceren dat de maatschappij verwacht dat hertoetsing onherroepelijk leidt tot het aftreden van de heer Hamers en zijn medebestuurders.
Dat lijkt mij een brug te ver.
Het OM heeft onderzoek gedaan en de zaak is geschikt met een gigantische boete.
De Raad van Commissarissen heeft onderzoek laten doen naar het bestuur en op basis daarvan geconcludeerd het het bestuur geen verwijt valt te maken.
De DNB heeft blijkbaar met de resultaten van dat onderzoek ingestemd, maar zeker weten we dat niet.
Het zou mij eigenlijk niet verbazen als sommige bestuurders en ook commissarissen na afloop van hun benoemingstermijn stilletjes verdwijnen.
De reden waarom zullen we nooit kennen.
Dat is het geheim van DNB en de AFM.
Ik ben benieuwd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten